منطقةي پيشخور از منظره ي دامنه ي قيزيل داغ لار

زیستگاه تجرک  با وسعتی حدود 14764 هکتار و با دامنه تغییرات ارتفاع از حدود 1700 متر در دامنه ها تا 2300 متر در  بلندترین نقاط در شمال شرقی استان همدان و شرق شهر فامنين قرار گرفته است . سیمای کلی منطقه تپه ای و تپه ماهوری بوده که این سلسله تپه های بهم پیوسته به صورت نوار باریک شرقی– غربی  به طول 20 کیلومترکه پهنای آن در عریض ترین نقطه به 4.5 کیلومتر و در کم عرض ترین نقطه به 2 کیلومتر می رسد به سمت غرب  کشیده شده است  .

که بلند ترین و بکر ترین مناطق در بخش مرکزی منطقه موصوف واقع گردیده است . ارتفاع بلند ترین نقطه که در بخش مرکزی منطقه قرار دارد به 2300 متر می رسد. به لحاظ وضعیت اقلیمی جزو اقلیم های نیمه خشک بوده و از آب و هوای سرد و کوهستانی برخوردار می باشد. معدل حداکثر میزان دما تا 25 درجه سانتی گراد و معدل حداقل تا 18- درجه سانتی گراد می باشد . بارش در ماههای سرد سال در ارتفاعات به صورت برف و در پائیز و اوایل بهار به صورت ریزش باران می باشد . این منطقه دارای چند چشمه دائمی  است که وجود این چشمه ها خصوصاً در بخش مرکزی منطقه آب مورد نیاز وحوش منطقه را تامین می نماید . با توجه به شیب و جهت، منطقه تجرک از تیپ های متفاوتی از گونه های گیاهی (فلور Flore) برخوردار بوده و تنوعات گونه ای زیادی در آن به چشم می خورد. به لحاظ شرایط اقلیمی ، توپوگرافی و موقعیت کوهستانی عموماً دارای پوشش گیاهی استپی می باشد به طوری که در دامنه ها انواع گیاهان مرتعی  رشد نموده و در ارتفاعات و شیب ها که عمق خاک کاهش می یابد پوشش گیاهی تنک تر می شود. با این وجود انواع زیادی از گونه های گیاهی را در طول فصل رویشی در منطقه می توان شاهد بود. با توجه به مشاهدات و بررسی های بعمل آمده ازگیاهان عمده موجود در منطقه می توان انواع گونه های گون ، افوربیا و خانواده های آستراسه ، فاباسه، لامیاسه ، براسیکاسه و .. را نام برد. ارتفاعات موجود در منطقه به لحاظ دارابودن شرایط زیستی(آب ،غذا،پناهگاه) زیستگاه مناسبی جهت کلیه جانوران می باشد و به جهت دارا بودن ویژگیهای اختصاصی و پتانسیل های فیزیکی وبیولوژیکی توانسته است زیستمندان متعدد و متفاوتی از گونه های جانوری Faune را در خود حفظ نماید.مهم ترین گونه های جانوری منطقه عبارتند از : گرگ، روباه، شغال، خرگوش ، تشی ، کفتار ، گورکن، سمور سنگی و خزندگانی چون انواع مار ، مارمولک، لاک پشت و پرندگان شکاری از قبیل عقاب طلائی ،پیغو ، قرقی، دلیجه ، عقاب دشتی ، جغد ، شاه بوف و همچنین پرندگانی نظیر کبک ، تیهو ، کمرکولی ، چکاوک، پرستو، کلاغ نوک سرخ ، سبز قبا و چلچله کوهی.
لذا با توجه به اینکه زیستگاه تجرک از مناطق حساس شهرستان فامنین و رزن محسوب می گردد و دارای چشم اندازهای طبیعی بسیار و وسعتی گسترده می باشد، موقعیت مناسبی جهت حفاظت واحیاء زیستگاه به خود اختصاص داده است که با پیگیری های بعمل آمده ، طبق آگهی رسمی شماره 19486 مورخ 6/11/90 از تاریخ 1/10/90 به مدت پنج سال با حدود مشخصه به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی گردیده است.

   حدود اربعه:
شمالاً: از روستای شوریگل از مسیر جاده بین مزارع به سمت شمال شرقی تا روستای سنقر آباد و از آنجا در امتداد خط مستقیم مفروض به سمت شرق تا روستای شریف آباد  .
شرقاً: از روستای روستای شریف آباد به سمت جنوب شرقی در امتداد خط مستقیم مفروض تا روستای خیمه گاه و در همان امتداد تا روستای چپقلو و پس از آن تا نقطه تقاطع مرز منطقه با بزرگراه ساوه - همد ان در نقطه ای به مختصاتUTM 39S  360227 , 388856   .
جنوباً: از نقطه تقاطع مرز استان همدان با بزرگراه ساوه - همد ان  و در امتداد بزرگراه مذکور به سمت غرب تا ابتدای جاده شوسه روستایی زاغلیچه و پس از آن در مسیر جاده شوسه مذکور تا روستای زاغلیچه ، سپس از مسیر جاده بین مزارع تا روستای پاوان .
غرباً : از روستای پاوان در مسیر جاده آسفالته تا روستای قشلاق سپس به سمت غرب تا روستای رضا باغی و مرغ آباد و بعد از آن در مسیر راه بین مزارع به سمت شمال تا روستای شوریگل .

نقل از وبلاك: http://famenin.blogfa.com/ به قلم محقق برومند جناب آقاي محمد حاتم گويا.

اين كتاب را هم بخوانيد و لذّت ببريد. مي توانيد  اين كتاب را از آقاي حاج وجيه الله شفيعي (در محلّه ي پشت وادي السّلام) و از آقاي اكبر عبدلي (در محلّه ي شهرك امام حسين) دريافت نماييد. شخصيّت هاي اين منظومه، همه واقعي و از مردان و زنان كوسه لو و بازران هستند. مضمون كتاب انعكاس فرهنگ و آداب و رسوم و زندگي شيرين مردم اين دو روستا در دوران كودكي و نوجواني اين جانب است. زبان كتاب، زبان همان مردم، موسيقي كتاب پژواك صداقت، پاكي، مهرباني، خوشرويي، خوش خلقي مردماني است كه گاه گاه عروسي و عزارا بهانه قرار مي دادند و آن هارا مي سرودند. قيزيل داغ لار نماد چنين مردماني است، مردماني كه رنج و زحمت زيادي مي كشيدند ولي هيچ وقت لبخندشان را از همسايه دريغ نمي كردند. بهتر است خودتان بخوانيد و قضاوت كنيد.

 قيزيل داغ‌لار سوزه گَلين